نگاهی از دل یک تجربه‌ی شخصی: کانتنت فکتوری در دیجیکالا تا روم‌ویو
اگر بخواهم صادق باشم، مفهوم «کارخانه محتوا» (Content Factory) برای من فقط یک اصطلاح تئوریک نیست. قبل از اینکه AI ترندی جهانی شود، ما در دیجیکالا عملاً اولین کانتنت فکتوری بزرگ دنیا را ساختیم. روزی ۳۰ تا ۵۰ هزار محصول جدید روی سایت می‌آمد، و ما باید برای همه‌شان محتوا تولید می‌کردیم – در مقیاسی که هیچ شرکت دیگری (حتی آمازون در آن زمان) تجربه نکرده بود.
بعدتر، همین مدل را در RoomVU تبدیل کردم به یک فرایند کاملاً هیبریدی جهانی: تیمی که از هند شروع می‌شد، از شرق آسیا می‌گذشت، در ترکیه ادیت می‌خورد و نهایتاً در مکزیک خروجی نهایی را می‌داد. همه‌چیز ۲۴ ساعته جریان داشت. مثل یک خط تولیدِ بدون توقف.
حالا ۲۰۲۵ است. تفاوتش؟
AI کاری را که ما با ۶۰ نفر انجام می‌دادیم، با یک تیم دونفره هم انجام می‌دهد – به‌شرط اینکه مدل درست طراحی شود.
این متن دقیقاً برای توضیح همین است:
چطور AI می‌تواند برای کسب‌وکارهای کوچک ایرانی، با بودجه محدود و منابع کم، همان کاری را بکند که ما در دیجیکالا با آن عظمت کردیم.
۱. چرا AI بهترین اتفاق برای محتوا در ایران است؟
واقعیت این است که تولید محتوا برای SMEهای ایرانی شبیه دویدن روی تردمیل با سرعت ۱۵ است: اگر یک روز پست نگذاری، انگار یک هفته عقب افتادی. AI این بازی را برمی‌گرداند. نه با جایگزین‌کردن انسان، بلکه با تقویت انسان. چند مزیت واقعی و قابل لمس (نه تبلیغاتی):
۱) سرعت بالا
کاری که قبلاً ۲ ساعت زمان می‌خواست – نوشتن کپشن، ساخت اسلاید، طراحی پوستر—الان ۲ دقیقه زمان می‌برد.
۲) کاهش هزینه
یک تیم سه‌نفره با کمک AI تبدیل می‌شود به خروجیِ یک تیم دوازده‌نفره.
۳) ثبات کیفیت
دیگر آن نوسان و فراز‌ونشیب انسانی نیست.
AI هرروز یک استاندارد ثابت تحویل می‌دهد.
۴) شخصی‌سازی
AI بهترین دستیار برای شناخت مخاطب ایرانی است:
از ریتم خرید عید گرفته تا ذائقه محتوایی مخاطب تهرانی vs. مشهدی.
۵) چندرسانه‌ای بودن
متن؟ تصویر؟ ویدئو؟ صدا؟
AI مثل یک کارخانه چند خطه است.
۲. ابزارهایی که در ایران به درد می‌خورند (واقعی، تست‌شده، قابل دسترس)
واقعیت این است که خیلی از ابزارهای AI از ایران بلاک‌اند. ولی اگر مثل من چند سال با این شرایط کار کرده باشی، یاد می‌گیری چطور دور بزنی. در این جدول، فقط ابزارهایی را آورده‌ام که یا تست‌شده‌اند، یا SMEها واقعاً می‌توانند از آنها استفاده کنند:
| ابزار | کاربرد اصلی | قیمت | مزیت برای SME ایرانی |
|---|---|---|---|
| ChatGPT | متن، سناریو، پژوهش | رایگان | بهترین نقطه شروع محتوا |
| Canva Magic Studio | طراحی + ویدئو | رایگان/۱۵$ | دسترسی عالی بدون VPN |
| Midjourney / Flux | تصویرسازی | ۱۰$ | مناسب برندینگ و محصول |
| Synthesia / HeyGen | ویدئو آواتار | ۳۰$ | ویدئوهای آموزشی با زبان پارسی |
| AvalAI | محلی‌سازی پارسی | ارزان | سازگار با نیازهای داخلی |
| Copy.ai | ایده‌پردازی | رایگان | مناسب کمپین‌های کوچک |
سؤال واقعی این نیست که کدام ابزار را استفاده کنم؟ سؤال این است: چطور این‌ها را تبدیل به یک خط تولیدِ منظم کنم؟
همان‌جایی که اکثر کسب و کارهای کوچک در آن شکست می‌خورند.
۳. تجربه شخصی من از ساخت یک کانتنت فکتوری واقعی (از تهران تا بمبئی، از بمبئی تا مکزیک)
دیجیکالا: جایی که مفهوم کارخانه محتوا متولد شد
تولید محتوای محصول در مقیاس ۳۰هزار آیتم روزانه اصلاً کار انسانی نبود. ما مجبور بودیم خط تولید بسازیم:
- بخش نویسندگان
- بخش ویراستاران
- بخش عکاسی
- بخش ویرایش عکس
- بخش QC
- بخش آپلود
- تیم مدیریت سفارش‌ها
این یک کارخانه تمام‌عیار بود. نه یک تیم مارکتینگ و بازاریابی محتوایی. وقتی این مدل جا افتاد، تازه فهمیدیم سیستم مهم‌تر از آدم‌هاست.
این درس، بعدها در روم‌ویو شد پایه مدل هیبریدی.
RoomVU: نسخه جهانی و هیبریدی مدل
در روم‌ویو مسئله سخت‌تر بود، همه‌چیز باید ۲۴ ساعته کار می‌کرد.
تیم من اینطور بود:
- هند → تحقیق و دیتاجمع‌آوری
- ترکیه → ویرایش و روتوش
- کانادا → استراتژی و ورودی تصاویر و خروجی نهایی
- مکزیک → انتشار و توزیع و پشتیبانی
یک Content Factory جهانی، همیشه روشن. امروز با AI؟
همین مدل را درون یک لپ‌تاپ می‌شود دوباره ساخت. با یک چک‌لیست ساده، یک نوار مونتاژ هوشمند دارید.
۴. چطور SMEهای ایرانی می‌توانند همین مدل را در مقیاس کوچک پیاده کنند؟
۱) سه خط تولید بسازید
بله، تک‌نفره هم می‌شود کارخانه داشت:
خط اول — تولید خام:
ChatGPT – Flux – Canva
خط دوم — پردازش:
Grammarly – Notion AI – Synthesia
خط سوم — توزیع و انتشار
Buffer – Postpace – Telegram Bots
کسانی که درست اجرا می‌کنند، روزی ۱۰ پست استاندارد تولید می‌کنند بدون اینکه له شوند.
۵. چالش‌های واقعی ایران (و راه‌حل‌های عملی)
۱. تحریم‌ها → ابزارهای محلی + ترکیبی
AvalAI – DeepSeek – ChatGPT با VPN
۲. زبان فارسی → مدل‌های ترکیبی EN+FA
بهترین کیفیت وقتی است که پرامپت ترکیبی باشد.
۳. اصالت محتوا → Human Touch
هر محتوا باید حداقل ۵٪ امضای انسان داشته باشد.
۴. هزینه اینترنت و دیتای سنگین
Canva Pro را جایگزین ابزارهای سنگین کنید.
۶. یک چارچوب ساده برای شروع
مرحله ۱ — نیازسنجی
مثلاً ۱۵ پست در هفته.
مرحله ۲ — معماری خط تولید
سه خطی که گفتم.
مرحله ۳ — تست یک‌هفته‌ای
مقایسه نرخ تعامل.
مرحله ۴ — استانداردسازی
چک‌لیست، تقویم محتوا.
مرحله ۵ — مقیاس‌برداری با ابزارهای پولی
Jasper / Midjourney / Synthesia.
جمع‌بندی:
AI واقعاً قرار نیست جای ما را بگیرد، بلکه تیمی می‌سازد که همیشه بیدار است. از تجربه شخصی‌ام – از دیجیکالا تا روم‌ویو – مطمئنم:
هیچ کسب‌وکار کوچکی در ایران شانس واقعی رشد دیجیتال ندارد، مگر اینکه یک مدل هوشمند برای تولید محتوا داشته باشد. AI این مدل را دم‌دست همه گذاشته. یک دستیار ۲۴ ساعته. یک تیم نامرئی. یک کانتنت فکتوری که هیچ‌وقت خسته نمی‌شود.
دلم می‌خواهد اینجا شعاری که به موتوی نیما رسول زاده در دیجیکالا معروف بود آپدیت کنم: آنجا جمله‌ی معروف بیل گیتس، Content is the King را تغییر داده بودم و عمیقا بر این باور بودم که Content is not the King, its the kingdom، یا آنجور که در فارسی می‌گوییم: محتوا پادشاه نیست، قلمرو پادشاهی است.
حالا فکر می‌کنم این جمله را اینطور می‌شود کامل کرد که:
